TRABZON – Kurban Bayramı’na 1 gün kala besiciler, kurban pazarında umduğunu bulamadı. Yıl boyunca yem, saman ve diğer bakım maliyetlerini karşılayarak yetiştirdikleri hayvanları Doğu illerinden Trabzon’a getiren besicilerin büyükbaş hayvanları ellerinde kaldı.
Emekli maaşının düşük kalması, hayat pahalılığının giderek artması, alım gücünün düşmesi gibi ekonomik sıkıntılarla kurbanlıklara ilgi düşerken Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Kurban Bayramı öncesi canlı hayvan ithal etmesi de yerli üreticileri zora soktu.
Maaşların bayram öncesi yatmaması da emeklilerin kurbanlık planını iptal etmesine sebep oldu. Zararına satış yapmalarına rağmen kurbanlıkların büyük bölümünün ellerinde kaldığını söyleyen besiciler hükümetin hayvancılık politikasına da teki gösterdi.
‘PERİŞAN BİR VAZİYETTEYİZ’
Erzurum’dan Trabzon Kurban Pazarı’na büyükbaş hayvanlarını satmak için gelen besici Metin Yıldız, kurbanlıkların yüzde 80’inin elinde kaldığını söyledi. Emeklerinin karşılığını alamadıklarını ifade eden Yıldız, artan maliyetler altında ezildiklerini ve borç ödeyemez duruma geldiklerini belirtti.
“785 kiloluk hayvanı 185 bin lira istiyorduk, şu anda 150 bin liraya satamıyoruz” diyen Yıldız, hükümetin hayvancılığa bir çözüm üretmesi gerektiğini vurguladı.
Yıldız, “Biz besici olarak 600 liradan yem alıp hayvanlarımızı yetiştirdik, bugüne kadar getirdik. Geçen yıl yer parası 2 bin 800 liraydı şimdi 10 bin lira. Geçen yıl yem 300 liraydı, şimdi 600 lira. En azından şu çadırın masrafı 70 bin lira. Erzurum’dan buraya 40 bin liraya kamyon tutuyorum, 40 bin lira da dönüş. Bir de Cumhurbaşkanı bayram üzeri canlı hayvan ithal ettirdi. Bu besiciler açısından infial yarattı ve mal elimizde kaldı. Mallarımızı zararına bile satamıyoruz” dedi.
Besicilerin tükenmiş durumda olduğunu kaydeden Yıldız, “Fiyatlar dip seviyede ancak insanlarda alım gücü yok. Ben iyi bir AK Partiliyim. 10 bin liraya kim kurban kesebilir? Bari emeklinin parasını peşin ödeyin de gelip kurbanlıklarını temin etsinler. Ancak onu da yapmadılar. Perişan bir vaziyetteyiz. Bunun çözümü ithalatla değil, üreticiyi desteklemekle olur. Madem ithal edecekler bunu açıklasınlar biz de bırakalım bu işi. Bari Et ve Süt Kurumu’na alın bu hayvanları. Bize yazık günah değil mi? Hepimizin çoluk çocuğu var. Ortada kaldık” diye konuştu.
Ağrılı besici Emirhan Koyun da bu yıl bekledikleri kadar kurbanlık satamadıklarını söyledi. Piyasanın çok düştüğünü dile getiren Koyun, “Elimizde kalan hayvanları satmaya çalışıyoruz. Bayram öncesi et fiyatının bu kadar düşmesini anlayamadık. Türkiye’de her şey artarken bu düşüşü anlayamadık” dedi.
Besici Metin Yıldız, kurbanlıkların yüzde 80’inin elinde kaldığını söyledi. ‘EMEKLİ MAAŞLARININ YATMAMASI PİYASAYI ETKİLEDİ’
Erzurum’da gelen Bülent Papağan da hayvan ithalatı ile birlikte fiyatların oldukça düştüğünü ve zararın satış yapmak zorunda kaldıklarını söyledi.
Getirdikleri kurbanlıkların yarısını satabildiklerini ifade eden Papağan, “Vatandaşın alım gücü çok düştü. Emekli maaşlarının ödenmemiş olması da piyasayı etkiledi. En azından maaşlar bayram öncesi ödenseydi ucuz da olsa biraz daha hayvan satabilirdik” diye konuştu.
‘VATANDAŞIN ALIM GÜCÜ YOK’
Ağrı’dan Trabzon Kurban Pazarı’na kurbanlık satışı için gelen Muhammet Yılmaz, bayrama 1 gün kala satışların durduğunu dile getirdi.
Arife günü gelmesine rağmen pazarın bomboş olduğunu belirten Yılmaz, “Vatandaşın alım gücü yok. Kurbanlık alacaklar 5 liranın pazarlığını yapıyor. Böyle bir piyasa hiç görmemiştik. 21 tane hayvanla gelmiştik. Çoğunu piyasanın altında sattık. Elimizde 6 tane kurbanlık kaldı. Emekli maaşlarının ödenmemesi, çay fiyatlarının düşük kalması piyasayı da etkiledi” değerlendirmesinde bulundu.
Bir diğer besici Ahmet Koçak da Kurban Bayramı öncesi yapılan canlı hayvan ithalatının besicileri zarara soktuğunu söyledi. Koçak, “Ülkenin yöneticileri bu ithal hayvanlara harcadığı parayı buradaki emeklilere ve memurlara verseydi şu an satıcı da alıcı da bundan memnun olurdu ve herkes kâr ederdi. Ama biz burada zararına hayvan satıyoruz, çünkü elimizde kalmaması gerek” ifadelerini kullandı.
Ağrı’dan gelen besiciler Muhammet Yıldız ve Ahmet Koçak, hayvan ithalatının piyasayı olumsuz etkilediğini düşünüyor. ‘İTHALAT YERİNE ÜRETİCİYE DESTEK VERİN’
Ağrı’nın Patnos ilçesinden yıl boyunca büyüttüğü kurbanlıkları satmak üzere Trabzon’a gelen Mehmet Ali Yıldız, en kötü bayram sezonunu geçirdiklerini belirtti.
Fiyatların yüzde 25 oranında düştüğünü ifade eden Yıldız, “Yıl boyunca baktık, şimdi zararlı duruma düştük. Yem pahalı, saman pahalı bu iş nasıl olacak? Pazar yeri fiyatları da çok arttı. Vatandaşın da parası yok, onlar da haklı. Bu iş nasıl düzelecek bilmiyoruz. İthal hayvan alana kadar bize yem ve saman temininde yardım edilmesi gerek. Burada fiyatlar düşüyor ama kasap da düşmüyor” dedi.
‘İNŞALLAH BİZİ İÇERİ ATARLAR DA KURTULURUZ’
Bayburt’tan 30 büyükbaş kurbanlıkla Trabzon’a gelen besici Tayfur Pınar, hayvanların ancak yarısını satabildiğini söyledi.
Hayvanlar ellerinde kaldığı için alıcıların da daha çok fiyat kırmaya çalıştığını kaydeden Pınar, “Kalanların zararı da sattıklarımızın kârını götürüyor. Çünkü elimizde hayvanlar kaldığı için fırsatçılık artıyor. Toplum olarak da ekonomik durumdan dolayı fırsatçılığa meyilliyiz” diye konuştu.
Canlı hayvan ithalatının besicileri zor durumda bırakmaktan başka işe yaramadığını ifade eden Pınar, Tarım ve Orman Bakanlığı’na tepki gösterdi:
“Kurbanlıklarımız 400 liradan kesilirken 330 liralara düştü. Tezgahta fiyatlar yine 500-600 lira. Sadece dolanıp çiftçinin, köylünün, üreticinin omuzlarına basıyorlar. Alım gücü düşük olduğu için insanlar bu bedelleri ödeyemiyor. Dönüşte veresiyelerimizi, kredilerimizi ödeyeceğiz, hacizler de gelmeye başlar. İnşallah bizi toplayıp içeri atarlar da kurtuluruz.”
Bayburtlu besici Tayfur Pınar, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın üreticiyi ezdiğini öne sürdü. ‘DEVLET EMEKLİYİ MUHTAÇ DURUMA DÜŞÜRDÜ’
Bayrama 1 gün kala kurbanlık almak için pazara gelenler de maaşlarının yatırılmamasından dolayı zorluk çektiklerini söyledi.
Emekli maaşı yatmadığı için kurban kesmek için borç almak zorunda kaldığını anlatan Ömer Durmuş, “Kurban almak için maaşımın erken yatmasını bekliyordum. İkramiye yattı, maaş yok. Devletimiz emekliyi muhtaç duruma düşürdü. Bir an önce bu durumu düzeltmeleri gerekiyor. Milletle dalga geçmesinler. Emeklinin 2 maaşıyla bir kurban kesilmiyor. Maaşlar yatmadığı için burada hem satıcılar etkileniyor hem de biz kurban kesemiyoruz. Şu an borç alarak kurbana ortak olacağım. Emekli zor ve muhtaç duruma düştü” dedi.
Emekli Ahmet Bıyık da maaşlarının yatmamasından dolayı mağdur olduklarını vurguladı. Bıyık, “Ben emekli maaşımı ayın 17’sinde alıyorum. 16’sı ise bayram. 1 gün sonra benim maaşımı vermek zorunda. Maaşımızı bayramdan 2 gün önce verse de bu millet kurbanını alsa, alışverişini yapsa, üretici de mağdur olmasa daha güzel olmaz mıydı? Bu hükümette akıl tutulması oldu. Vatandaş sahipsiz kaldı. Tasarruf diyorlar da 2 gün önce bizim maaşımızı verseler ne olur yani” şeklinde konuştu.
Ömer Durmuş ve Ahmet Bıyık, emekli maaşlarının yatmamasının kurban parası ödemekte kendilerini zora soktuğunu söylediler. 
